Nazofarenks kanseri veya Geniz Kanseri nedenleri içinde kötü beslenme, enfiye çekilmesi ve tütsülenmiş yiyecek tüketilmesi, nitrozaminler ve polilik hidrokarbon gibi kimyasal maddeler ile kronik burun enfeksiyonları sayılabilir.
Nazofarenks (geniz) burnun gerisinde, yutağın üst kısmında, kafa tabanında yer alan, önde burun boşluğuna, aşağıda boğaza, yanlarda östaki tüpü aracılığıyla orta kulağa açılım gösteren bir boşluktur.
İçindekiler
Yani küçük dil diye bilinen uvulanın arka üst kısmından burun arka kısmına kadar olan bölgedir. Bu bölge, komşuluk yolu ile burun, beyin, yumuşak damak, ağız içi, yutak ve ostaki borusu vasıtasıyla da kulaklarla yakın ilişki içerisindedir.
Bu bölge solunum sistemimizin bir parçası olması dışında koruyucu sistemimizin elemanlarını da içerir. İçerdiği bu lenfoid dokular yanında tükrük salgılayan bezleri de vardır. Sesin oluşumunda, kulağın ve burunun boşaltımında da fonksiyon yapar.
Diğer kulak burun boğaz hastalıkları ile benzer şikayetleri göstermesi ve hastanın hastanın doktara geç başvurması nedeniyle erken dönemlerde sıklıkla gözden kaçırılabilmektedir.
Nazofarenks Kanseri-Geniz Kanseri Nedenleri
Nazofarenks kanserleri özellikle Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinde daha sık gözlenen bir kanser türüdür. Bu bölge kanserleri ileri yaşlarda daha sık görülmesine karşın, genç yaştaki hastalarda da gözlenebilmektedir. Kötü beslenme, enfiye çekilmesi ve tütsülenmiş yiyecek tüketilmesi, nitrozaminler ve polilik hidrokarbon gibi kimyasal maddelerle temas etme öne sürülen risk faktörleridir. Kronik burun enfeksiyonlarıda risk faktörlerindendir.
- IRKSAL EĞİLİM: Çin ve güneydoğu asya da diğer uluslara göre 10-15 kat daha sık görülür.
- HEREDİTE: bu kanserler bazı ailelerde daha sık görülür, aynı aileden 5 kişide görüldüğü dahi olmuştur.
- SİGARA: içenlerde tüm solunum yolu kanserlerinde olduğu gibi sık sık görülür.
- HORMONAL NEDENLER: Erkeklerde fazla görülmesinden dolayı yapılan araştırmalarda OSTROJEN yüksekliği tesbit edilmiştir.
- LİKİT KOKLAMA, ENFİYE KULLANIMI: Özellikle doğu afrikada fazla kullanılan likit ve enfiyelerin, benzypiren vebirçok karsinojenik maddeler içerdiği tesbit edilmiştir.
- VİRÜSLER
- YETERSİZ BESLENME: Karbonhidrattan zengin, proteinden ve A,B vitaminlerinden yoksun beslenme görülme sıklığını artırır.
- KÖTÜ HİJYENİK KOŞULLAR görülme sıklığını artırır.
Nazofarenks Kanseri-Geniz Kanseri Belirtileri
- Burun tıkanıklığı
- Burun kanaması
- Genizden konuşma ve konuşma bozukluğu
- Tek ya da çift taraflı işitme kaybı, uğultu (orta kulakta sıvı birikimine bağlı)
- Boyunda şişlik (tek ya da çift taraflı)
- Şaşılık, çift görme, görme bozuklukları
- Yüzde uyuşukluk, karıncalanma, ağrı
- Koku alma bozuklukları
- İçilen sıvıların burundan gelmesi
Erken dönemde burun tıkanıklığı, akıntısı, daha sonra tümör nekrozuna bağlı kötü kokulu ilthaplı akıntı görülebilir.
Bazen hasta ilk, kulak şikayeti ile gelsede % 50 boyunda kitle ilk belirtidir. Boyunda kitleyle gelen hasta da kanser en iyi ihtimalle boyundadır.
Bunun yanına kan yolu ile karaciğer akciğer, böbrek ve kemiklere yayılım gösterebilir. Geç evrede burun, boğaz, göz, solunum yolu, kulak, beyin gibi komşu dokular ve tüm vucuda yayılıp tahribat yapabilir.
Nazofarenks Kanseri-Geniz Kanseri Tanısı
Fiziksel muayenede geniz bölgesi endoskop yardımı ile net bir şekilde görüntülenebilir. İleri tanı araçları olarak, özellikle Ebstein-Barr Virüs’e (EBV) yönelik kan tahlilleri, boyun ultrasonu, bilgisayarlı tomografi(BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG), pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemlerinden yararlanılmaktadır.
Hastalığın kesin tanısı, lokal veya genel anestezi ile geniz bölgesinden alınan biyopsinin patolojik değerlendirmesi ile konulur.
Nazofarenks (geniz) kanserleri, çevreye doğru büyüyerek burun içine, damağa, yutağa, yukarıda beyine yayılabilir. Bölgesel sıçrama yaparak boyun lenf bezlerine ve daha da ötesi akciğer, kemik gibi uzak dokulara yayılım gösterebilir.
Nazofarenks Kanseri-Geniz Kanseri Tedavisi
Bu bölge kanserlerinin tedavisinde cerrahinin cerrahinin yeri sınırlıdır. Bu hastalarda cerrahi tedavi, biyopsi almak için ve kulakta sıvı varlığında kulak zarına havalandırma tüpü takmak amacı ile uygulanmaktadır. Uygun olan bazı hastalarda, radyokemoterapiye dirençli veya nüks eden olgularda,genizdeki tümöre de cerrahi uygulanabilir.
Nasofarenks kanserlerinde konumu itibarı ile, beyine çok yakın olması, kan yolu ve lenferle hızlı yayılımı, komşuluk yolu ile beyin gibi hayati organlara çabuk ulaşması cerrahi tedavilere fazla şans vermez, Cerrahi tedavi şansı sınırlıdır.
Nazofarenks (geniz) kanserlerinin asıl tedavi yönteminde ilaçla tedavi bazı şartlarda uygulansa da esas uygulanan tedavi RADYOTERAPİ dir.
Bu hastalığın tedavisi her ne kadar tümörün hücre tipiyle ilgili ise de, tanısı erken konulduğu takdirde oldukça başarılı olabilmektedir.
Nazofarenks kanserlerinde konumu itibarı ile, beyine çok yakın olması, kan yolu ve lenferle hızlı yayılımı, komşuluk yolu ile beyin gibi hayati organlara çabuk ulaşması cerrahi tedavilere fazla şans vermez, cerrahi tedavi şansı sınırlıdır.
İlaçla tedavi bazı şartlarda uygulansa da esas uygulanan tedavi RADYOTERAPİ dir. Tümörün cinsi, evresi, radyoterapi ye hassasiyeti, yayılımı, aldığı tedavi ve hastanın vucut direnci tedavinin sonucunda etkili olsa da genelde çok, yüz güldürücü değildir.
Nazofarenks Kanseri-Geniz Kanserinden Korunma Yolları
Hastalığa neden olabilecek çevresel faktörleri, sigarayı azaltarak, erken tanıya imkan verecek şekilde periodik kontrollerimizi yaparak bu hastalıkla karşılaşma olasılığını azaltabiliriz.
